عمل بايپس معده با نام لاتين Gastric bypass مشابه اسليو معده يك روش جراحي است كه در درمان بيماريهاي چاقي انجام ميشود. اين نوع عمل براي كساني مورد استفاده قرار ميگيرد كه به شيوه معمول نميتوانند لاغر شوند و چاقي براي آنها جداي از مشكلات مربوطه٬ بيماريهاي خطرناكي را به همراه دارد.
عمل بايپس معده چيست؟
در اين عمل مسير عبور غذا از مري به روده كوتاه ميشود، كه به همين علت واژه «باي پس» كه به معناي ميانبر زدن است، به كار ميرود. در اين عمل جراح كيسه كوچكي از معده كه حجم آن يك بيستم حجم معده اصلي است را درست كرده و مسير روده را تغيير داده و به اين كيسه كوچك مي دوزد.
در نتيجه غذا وارد قسمت اعظم معده و حدود يك متر از روده باريك نميشود و بلافاصله از مري وارد كيسه كوچك معده و بعد مدت كوتاهي وارد روده ميشود.
اين امر نه تنها باعث سيري زودرس ميشود، بلكه جذب مواد غذايي رو هم حدود ۲۰ درصد كاهش ميدهد. اين عمل داراي فوايد و عوارضي است كه تمامي افراد قبل از انجام به آن، بايد آشنايي كاملي داشته باشند.
انواع عمل بايپس معده
عمل بايپس معده، خود شامل چندين تكنيك جراحي است:
باي پس معده كلاسيك
ميني باي پس
ساسي بايپس
سادي بايپس
نحوه انجام عمل جراحي باي پس معده
اين جراحي را ميتوان به دو صورت جراحي باز يا جراحي لاپاراسكوپيك (از طريق دستگاه لاپاراسكوپ و ايجاد چند برش كوچك) انجام داد. در اين جراحي قسمتي از معده كه در زير ناحيه كارديا (محل اتصال مري به معده) قرار دارد برميدارند و قسمتي از روده كوچك را به آن وصل ميكنند (يا به اصطلاح علمي آناستوموز ميدهند)
اندازههايي كه براي اين اتصال در نظر گرفته ميشود بستگي به BMI (شاخص توده بدني) فرد دارد. در عمل بايپس معده٬ با ايجاد محدوديت در ابعاد معده و هم با ايجاد تغييرات در ميزان جذب مواد غذايي (سوء جذب) و كاهش ميزان جذب كالري، باعث كاهش وزن ميگردد.
عمل بايپس معده مناسب چه كساني است؟
اين عمل مناسب كساني است كه شاخص توده بدنيشان بزرگتر يا برابر با ۳۵ باشد. اين افراد معمولا بالاي ۳۰ كيلوگرم اضافه وزن دارند.
افرادي كه بيماري ديابت نوع دو يا بيماريهاي متابوليك دارند و شاخص توده بدني آنها بزرگتر يا مساوي با ۳۳ است ميتوانند اين عمل را انجام دهند.
در واقع، بايد بدانيد وزن افرادي كه داوطلب اين عمل ميشوند بسيار بالاست و با رژيم يا ورزش نتوانستهاند، وزن خود را كاهش دهند.
مزاياي عمل باي پس معده
با اينكه شايد انجام عمل باي پس معده به نظر سخت برسد اما به عنوان يكي از مهمترين روشهاي درمان چاقي شناخته شده است.
در زير مهمترين مزاياي باي پس معده را بيان كردهايم.
درمان بيماريهايي مانند:
ريفلاكس معده به مري.
بيماري ها و نارسايي قلبي.
گرفتگي عروق و سكتههاي قلبي و مغزي.
ديابت نوع ۲.
نازايي.
كلسترول بالا.
فشار خون بالا.
آپنه خواب.
كاهش وزن سريع و بهبود سلامت و وضع جسماني براي افرادي كه بي ام اي آنها بسيار بالا است.
مقدار مواد غذايي را محدود ميكند و جذب مواد غذايي را ۲۰ تا ۳۰ درصد كاهش ميدهد.
احتمال بازگشت چاقي بعد از چندين سال حدود ۱۰ درصد است كه ازين نظر نيز از اسليو بهتر است.
سطح سوخت و ساز بدن به دليل كاهش وزن بالا ميرود.
نسبت به ديگر عملهاي لاغري نتيجه بخشتر است و اصليترين روش درمان ديابت نوع دوم به شمار ميآيد.
با كاهش وزن، مصرف دارويهاي ناشي از عوارض چاقي كمتر ميشود و با انجام ورزشهاي منظم و رژيم غذايي ميتوانيد سريعاً به وزن ايده آلتان برسيد.
مشكلات مفاصل و اختلالات تنفسي مثل آپنه خواب از بين ميرود و به دليل رسيدن به اندام متناسب، اعتماد به نفستان افزايش مييابد.
عوارض عمل باي پس معده
عوارض عمل بايپس معده به ويژه وقتي اين جراحي توسط فلوشيپ متبحر لاپاروسكوپي و جراحي چاقي انجام شود، كمتر از دو درصد ميباشد.
احتمال عوارض كوتاه مدت آن مثل خونريزي، نشتي، آمبولي ريه مشابه جراحي اسليو ميباشد اما برخي عوارض بلند مدت مثل فتق داخلي و انسداد روده و همچنين زخمهاي گوارشي در محل دوختودوز معده به روده مختص بايپس روده بوده و در اسليو ديده نميشود اما احتمال آن بسيار پايين است.
احتمال انسداد روده اگر تكنيك جراحي مناسب باشد، بسيار پايين و كمتر از يك درصد است.
زخمهاي گوارشي بيشتر در افرادي كه مسكنهايي از خانواده بروفن مصرف ميكنند يا سيگار و قليان استعمال ميكنند، ديده ميشود.
كم كردن عوارض عمل بايپس معده
براي كم كردن عوارض عمل بايپس معده؛ حتما به مراقبتهاي بعد از عمل توجه كنيد و پايبند باشيد. و اينكه ابتدا در انتخاب پزشك و جراحتان دقت كرده و حتماً توصيههاي او را، چه قبل و چه بعد از عمل به طور دقيق اجرايي كنيد.
اقدامات قبل از عمل بايپس معده
فلوشيپ لاپاراسكوپي و جراحي چاقي پس از گرفتن شرح حال در مورد الگوي غذايي، رفلاكس معده به مري و سابقه بيماريها و بعد از ديدن جواب آندوسكوپي و نمونه برداري معده، ساير آزمايشها، سونوگرافي و مشاورهها تصميم ميگيرد براي شما بايپس مناسب است يا اسليو.
نكته ۱:
برخي داروها نظير آسپيرين، وارفارين و زالربان با نظر متخصص قلب بهتر است يك هفته قبل جراحي قطع شوند.
قرصهاي ضد بارداري يك ماه قبل عمل استفاده نشوند.
نكته ۲:
مصرف سيگار و قليان بايد ۴ هفته قبل جراحي قطع شود تا خطر خونريزي، نشتي و آمبولي ريه را افزايش ندهند و همچنين بعد از عمل هم نبايد استفاده شوند زيرا باعث زخم و خونريزي محل اتصال معده به روده ميشوند.
نكته ۳:
در صورت بارداري يا اينكه قصد بارداري داريد را به جراح خود اطلاع دهيد.
مدت زمان بستري عمل جراحي باي پس معده
مدت زمان بستري به شرايط بيمار بستگي دارد، اما به طور متوسط يك روز در بيمارستان بستري شده و فرداي عمل مرخص ميشويد.
اقدامات پس از جراحي باي پس معده
۱- دو ساعت بعد از عمل جراحي بايد كم كم در اتاق خود و سپس در بخش راه برويد. اين اقدامات باعث ميشود درد مختصر شما زود برطرف شود و وضعيت تنفسي ريههاي شما عين قبل عمل شود. راه رفتن باعث انقباض عضلات ساق شده و خون در عروق پا پمپ شده و از لخته شدن آن جلوگيري ميكند.
۲- پايبندي به رژيم غذايي مختص عمل باي پس معده
رژيم غذايي پس از جراحي
در دو هفته اول بعد جراحي چاقي، چه اسليو و چه باي پس، رژيم غذايي شما مايعات صاف شده است كه بايد حدود ۴ ليتر در ۲۴ ساعت باشد و دو ليتر آن شامل آب باشد و دو ليتر باقيمانده شامل شير و ماست كم چرب، دوغ، آب گوشت و آب مرغ صاف شده باشد.
بعد از دو هفته اول تا آخر ماه اول رژيم غذايي شما، رژيم پوره هست كه شامل سوپ ميكس شده رقيق، عدسي، ميوه رنده شده و سفيده تخم مرغ آبپز ميباشد.
از شروع ماه دوم غذاهاي پروتئيني سفره مثل گوشت، مرغ، ماهي و حبوبات پخته شده طبق نظر متخصص تغذيه شروع ميشود.
نكته:
مولتي ويتامين مينرال از روز بعد جراحي به صورت روزي يك عدد بعد غذا شروع مي شود و بهتر است براي هميشه ادامه داشته باشد، شايان ذكر است مولتي ويتاميني كه حاوي مس و روي باشد از بقيه انواع بهتر است.
پيگيريها و تغذيه بعد از جراحي
پيگيري ها و ويزيت هاي بعد جراحي چاقي، چه بايپس و چه اسليو معده در دوسال اول و به ويژه در سال اول بعد جراحي كه در ماه اول و سپس ۳،۶،۹ و۱۲ ماه بعد جراحي چاقي انجام مي شود به اندازه فرآيند جراحي اهميت داشته و باعث مي شود به نتيجه عالي دست پيدا كنيد.
از سال دوم به بعد، بايد سالي يك بار توسط جراح و متخصص تغذيه ويزيت بشويد.
مصرف مكمل هايي از قبيل قرص مولتي ويتامين مينرال و كلسيم د بايد لااقل چندين سال بعد جراحي چاقي ( اسليو و بايپس) ادامه يابد، البته طبق منابع علمي جراحي چاقي بهتر است اين دو قرص را براي هميشه ادامه دهيد.
منبع: سايت مقاله ها